ابتدا به تعریف کوتاهی از موسسات خیریه چون خیریه وحدت می‌پردازیم تا توضیح و بررسی وظایف آنها ملموس‌تر شود. موسسات خیریه بنیادهایی هستند که وظیفه اصلی آنها کمک به مردم و انجام کارهای بشردوستانه است که با هدف کمک به افراد نیازمند و بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه تأسیس می‌شوند.در واقع موسسه خیریه نهادی مردمی و غیرانتفاعی است که به منظور رسیدگی به مشکلات مختلف فعالیت می‌کند.
این موسسات نقش مهمی در کاهش فقر، ارتقاء سطح بهداشت، آموزش و ایجاد فرصت‌های برابر برای همه افراد جامعه ایفا می‌کنند.
این موسسات به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم می‌شوند و به بسیاری از خانواده‌های نیازمند در زمینه‌های مختلف یاری می‌رسانند.
در این مقاله به بررسی انواع موسسات خیریه، وظایف آنها و اهمیت فعالیت‌هایشان در جامعه پرداخته می‌شود.
کار خیر و نیکوکاری: مفهومی قدیمی و پایدار
کار خیر و نیکوکاری مفهومی جدید و نوظهور نیست، بلکه از ابتدای وجود انسان بر روی کره خاکی در سرشت و ذات او وجود داشته است. انسان‌ها همیشه تلاش کرده‌اند به هم نوعان خود کمک کنند و در یاری رساندن به دیگران نقش داشته‌اند. در این دنیای فانی، مشکلات و سختی‌های بسیاری به وجود می‌آید و در کنار آن، اتفاقات خوب نیز رخ می‌دهد. اما معمولاً اتفاقات ناگوار بیشتر به چشم می‌آیند و قابل رویت هستند. همه انسان‌ها دوست دارند که همه افراد شاد و خوشحال باشند و هیچکس درد و مریضی را دوست ندارد. برای همین منظور، هر فرد برای از بین بردن درد و رنج دیگران تلاش می‌کند و کارهای متفاوتی انجام می‌دهد. در این میان، همیشه افرادی بوده‌اند که از وضعیت مالی خوبی برخوردار بوده و با وجدان بوده‌اند و همیشه قصد کمک به دیگران را داشته‌اند.
تعریف افراد خیر و خیریه (موسسات خیریه)
به مجموعه‌ای از افراد که قصد کمک مالی و روانی به جمعی از افراد بیمار و نیازمند را دارند، افراد خیر می‌گویند. این افراد برای کمک به نیازمندان و بیماران که در بخش‌ها و حوزه‌های مختلف دچار مشکل و ناتوانی هستند، از هیچ کمکی دریغ نمی‌کنند. موسسات خیریه بسیاری وجود دارند که با هدف کمک به افراد بیمار و ضعیف گرد هم آمده‌اند.
شاید شما هم قصد کمک به نیازمندان را داشته باشید و اولین ایده‌ای که به ذهن شما می‌رسد، کمک از طریق موسسات خیریه باشد.
انواع موسسات خیریه
موسسات خیریه به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم می‌شوند. این موسسات با وجود تفاوت‌هایی در نحوه تأمین منابع مالی، فعالیت‌های مشابهی دارند. در ادامه، به بررسی انواع موسسات خیریه و نحوه تشکیل و فعالیت آنها می‌پردازیم.
- موسسات خصوصی
برخی موسسات خیریه فعالیت‌های بشر دوستانه خود را به صورت خصوصی و غیرانتفاعی انجام می‌دهند. دلیل نامگذاری آنها به خصوصی، تأمین منابع مالی از طریق روش‌های متنوع و خصوصی است. نیازهای مالی این موسسات از طریق اسپانسرهای گوناگون مانند شرکت‌ها، افراد یا خانواده‌ها تأمین می‌شود. این بنیادها پس از تأمین منابع مالی، به بررسی مشکلات می‌پردازند و اهدافی را برای کمک به مردم تعیین کرده و فعالیت خود را آغاز می‌کنند.
مرکز خیریه معلولین ذهنی با نام خیریه وحدت نیز فعالیت خود را با مدیریت هیئت مدیره و فاقد بودجه مستقل و مستمر (با کمک‌های مردمی خیرین و داوطلبان) آغاز نموده و تا امروز به 186 دختر معلول ذهنی و جسمی، این فرشتگان زمینی، در دو ساختمان به صورت شبانه‌روزی خدمات تخصصی ارائه می‌دهد. - موسسات دولتی
موسسات خیریه عمومی یا دولتی بنیادهایی هستند که پشتوانه مالی اصلی آنها دولت است. البته این به معنای عدم امکان کمک از سوی عوامل دیگر نیست؛ بلکه در برخی موارد، مردم و موسسات خصوصی نیز به یاری این بنیادها می‌پردازند. موسسات خیریه دولتی عمدتاً دغدغه حل مشکلات اجتماعی را دارند و سعی می‌کنند به عموم مردم کمک کنند.
وظایف موسسات خیریه
این بنیادها وظایف گسترده‌ای دارند که به کمک و یاری هموطنان و افراد نیازمند می‌پردازند. در ادامه، برخی از وظایف این موسسات را بررسی می‌کنیم.
وظایف اداره امور خیرین و موسسات خیریه
- بسیج منابع از طریق خیرین: جمع‌آوری منابع مالی برای انجام پروژه‌های اولویت‌دار منطقه.
- توانمندسازی و ارتقای مهارت: آموزش اعضای هیئت علمی و کارشناسان برای مواجهه با خیریه‌ها و خیرین.
- فرهنگ‌سازی: تبیین مفهوم کار خیر در استان و ارزش‌گذاری بر مشارکت مردمی
- تعامل سازنده با خیرین: استفاده حداکثری از توان خیرین و سایر موسسات خیریه.
- مستندسازی و انتشارات: ثبت و انتشار فعالیت‌ها و تجربیات.
موسسات خیریه، چه خصوصی و چه دولتی، نقش مهمی در کمک به نیازمندان و حل مشکلات اجتماعی دارند. وظایف آنها متنوع و گسترده است و شامل جمع‌آوری منابع، توانمندسازی افراد، فرهنگ‌سازی، تعامل با خیرین و مستندسازی فعالیت‌ها می‌شود. این نهادها با همکاری و مشارکت عمومی، به بهبود شرایط جامعه کمک می‌کنند.
